Narodna skupština Republike Srpske danas raspravlja o prijedlogu da se van snage stave zaključci doneseni u decembru prošle godine, a koji su se odnosili na rad pravosudnih institucija Bosne i Hercegovine. Na fotografiji prijedloga dnevnog reda, koju je objavio portal Istraga, vidi se da se pod tačkom tri nalazi upravo ova tačka – prijedlog o ukidanju ranijih zaključaka iz decembra 2024. godine.
Ovim potezom vlast u Republici Srpskoj, predvođena Miloradom Dodikom, odustaje od niza političkih odluka koje su bile donesene u jeku sukoba s institucijama BiH i međunarodnom zajednicom. Podsjetimo, tada je Narodna skupština Republike Srpske donijela set zaključaka kojima su Sud BiH, Tužilaštvo BiH i Visoki sudski i tužilački savjet proglašeni “neustavnim institucijama nametnutim od strane visokog predstavnika”. Ti zaključci su sadržavali i oštre kritike na račun međunarodnih predstavnika, uz tvrdnje da su odluke koje donose “suprotne Ustavu BiH, vladavini prava i svim demokratskim načelima”.
U dokumentu koji se sada stavlja van snage, Narodna skupština RS je, između ostalog, tvrdila da Sud i Tužilaštvo BiH vode “politički montirane procese protiv predstavnika Republike Srpske”, pozivajući se na navodno “nezakonite odluke Kristijana Šmita”. Tada su poslanici zaključili i da se predsjednik RS Milorad Dodik, kao i direktor Službenog glasnika, “ne trebaju odazivati na pozive Suda BiH dok predsjednik Republike ne bude zdravstveno sposoban da učestvuje u postupku”.
Jedan od tadašnjih zaključaka predviđao je i blokadu odlučivanja predstavnika RS u institucijama BiH – osim u slučajevima koji se tiču prenosa nadležnosti s entitetskog na državni nivo – sve dok, kako je navedeno, “Evropska unija ne obezbijedi pravične uslove suđenja u BiH”. Također, Skupština je tada osudila “miješanje Tužilaštva BiH u rad Narodne skupštine RS”, navodeći da to predstavlja “atak na ustavno uređenje BiH i pokušaj zastrašivanja narodnih poslanika”.
Poseban akcenat bio je i na zahtjevu da se Vlada Republike Srpske obaveže da pripremi izmjene Krivičnog zakonika RS, kojima bi se kao krivično djelo tretiralo “nepoštovanje i neizvršavanje odluka institucija Republike Srpske”. Time je tadašnja odluka imala jasan cilj da se dodatno učvrsti entitetski nivo vlasti u odnosu na državne institucije.
Sada, samo nekoliko mjeseci kasnije, prijedlog da se svi ti zaključci stave van snage tumači se kao značajan politički zaokret u Banjaluci. Iako zvaničnici SNSD-a to još nisu javno komentarisali, ovaj potez bi mogao značiti smirivanje tenzija između RS i državnih institucija, posebno u trenutku kada se BiH nalazi u važnoj fazi procesa evropskih integracija. Analitičari procjenjuju da se ovim činom vlast u RS pokušava pozicionirati kao faktor stabilnosti, nakon višemjesečnih političkih sukoba i pravosudnih procesa koji su izazvali oštre reakcije međunarodne zajednice.
